ΠΑΙΧΝΙΔΙ & ΠΑΙΔΙ: ΠΟΙΑ ΤΑ ΟΦΕΛΗ & ΠΟΙΑ ΤΑ 4 ΕΙΔΗ ΤΟΥ ΠΑΙΧΝΙΔΙΟΥ; TIPS KAI ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΓΟΝΕΙΣ

Πώς το παιχνίδι βοηθά στην ανάπτυξη των παιδιών;

Λένε ότι το παιχνίδι είναι δουλειά των παιδιών και είναι αλήθεια! Το παιχνίδι είναι ο τρόπος με τον οποίο τα παιδιά μαθαίνουν τον κόσμο γύρω τους, τον εαυτό τους και το ένα το άλλο. Κάτι που ξεχνάνε συχνά οι γονείς είναι ότι το παιχνίδι αποτελεί μέρος της υγιούς ανάπτυξης όπως αποτελεί και η κατανάλωση λαχανικών, η ανάγνωση βιβλίων μαζί και ο καλός ύπνος.

Το παιχνίδι είναι ένας φυσικός και ευχάριστος τρόπος για τα παιδιά να παραμείνουν δραστήρια, να παραμείνουν καλά και να είναι χαρούμενα. Το ελεύθερα επιλεγμένο παιχνίδι βοηθά στην υγιή ανάπτυξη των παιδιών και των νέων. Για να έχουν καλή σωματική και ψυχική υγεία και να μάθουν δεξιότητες ζωής, χρειάζονται διάφορες αδόμητες ευκαιρίες παιχνιδιού από τη γέννησή τους μέχρι να γίνουν έφηβοι.

Δεν υπάρχει σωστός ή λάθος τρόπος παιχνιδιού. Παιχνίδι είναι οτιδήποτε, από το να κολλάς το χέρι σε πουρέ μέχρι να παίζεις με βιντεοπαιχνίδια ή να κοιτάζεις έξω από το παράθυρο. Φαίνεται διαφορετικό ανάλογα με την ημέρα και το παιδί:

•          Άλλοτε τα παιδιά παίζουν με φίλους και άλλοτε μόνα τους.
•   Μερικές φορές μπορεί να μιλούν δυνατά και άλλες φορές, να είναι σιωπηλοί στο κεφάλι τους.
•         Μερικές φορές το παιχνίδι είναι ακατάστατο ή επικίνδυνο και άλλες φορές, ήσυχο και χαλαρό.

Τα παιδιά δεν χρειάζονται φανταχτερά παιχνίδια ή οδηγίες για να παίξουν. Χρειάζονται χρόνο, χώρο και ελευθερία για να εξερευνήσουν τις ιδέες που τους ενδιαφέρουν. Ανεξάρτητα από το πώς φαίνεται, όταν τα παιδιά παίζουν, ΜΑΘΑΙΝΟΥΝ.

Γιατί είναι σημαντικό το παιχνίδι για τα παιδιά;

1. Το παιχνίδι χτίζει τη φαντασία και τη δημιουργικότητα.

2. Το παιχνίδι προωθεί τη Γνωσιακή Ανάπτυξη που σημαίνει ότι το παιχνίδι είναι απαραίτητο για την υγιή ανάπτυξη του εγκεφάλου.

3. Το παιχνίδι προσφέρει συναισθηματικά και συμπεριφορικά οφέλη.

4. Το παιχνίδι βελτιώνει τις δεξιότητες γραμματισμού.

5. Το παιχνίδι ενθαρρύνει τη μεγαλύτερη ανεξαρτησία.

6. Το παιχνίδι προωθεί τη φυσική κατάσταση.

ΠΟΙΑ ΤΑ 4 ΕΙΔΗ ΤΟΥ ΠΑΙΧΝΙΔΙΟΥ (με βάση τα αναπτυξιακά ορόσημα)

ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ

Τα παιδιά προσχολικής ηλικίας είναι στην ευχάριστη θέση να συμμετέχουν σε συμβολικό παιχνίδι. Ένα μπλοκ είναι ένα παγωτό, ένα ξυλάκι είναι ένα κουνέλι. Αλλά πριν τα παιδιά μπορέσουν να κάνουν αυτά τα γιγάντια γνωστικά άλματα, πρέπει πρώτα να παίξουν με τα αντικείμενα όπως είναι. Αυτό σημαίνει ότι το μπλοκ είναι απλώς ένα μπλοκ, που πρέπει να μασηθεί, να κοπανιστεί, να συμπιεστεί και να πέσει. Τα παιδιά πρέπει πρώτα να εξερευνήσουν τις ιδιότητες ενός αντικειμένου προτού μπορέσουν να το χρησιμοποιήσουν πιο δημιουργικά. Αυτό είναι λειτουργικό παιχνίδι. Το αντικείμενο είναι απλά αυτό που είναι.

Το λειτουργικό παιχνίδι αφορά την εξερεύνηση των υλικών, την ανακάλυψη τι κάνουν και πώς συμπεριφέρονται. Μαθαίνοντας ότι το ξύλο είναι σκληρό και σταθερό και ότι το ζελέ είναι μαλακό και ταλαντευόμενο. Αυτό το είδος ανακάλυψης είναι δουλειά μηνών και ετών και μοιάζει πολύ με δοκιμή καταστροφής στο μάτι ενός ενήλικα. Υπάρχει πολλή επανάληψη.

ΕΠΟΙΚΟΔΟΜΗΤΙΚΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ

Το εποικοδομητικό παιχνίδι δεν είναι μόνο παιχνίδι κατασκευής (μπλοκ και Lego) αλλά κάθε είδους παιχνίδι όπου τα υλικά συνδυάζονται για να δημιουργήσουν κάτι νέο. Έτσι περιλαμβάνει και ζωγραφική και παιχνίδι με την άμμο, για παράδειγμα.

Εάν παίζετε με ένα τουβλάκι στοιβάζοντάς το ή αναρτώντας το, αυτό είναι λειτουργικό παιχνίδι. Αν το συνδυάσεις με άλλα για να φτιάξεις ένα κτίριο, τότε είναι εποικοδομητικό.

Το εποικοδομητικό παιχνίδι χρησιμοποιεί συνήθως υλικά ανοιχτού τύπου και είναι προσανατολισμένο στον στόχο. Το παιδί ξεκινά έχοντας στο μυαλό του το τέλος. Στην υψηλότερη μορφή του, ξεπερνά το παιχνίδι.

Πώς να ενθαρρύνω το εποικοδομητικό παιχνίδι;

Εάν επιμείνετε σε εύκολα προσβάσιμα παιχνίδια, δεν μπορείτε να κάνετε λάθος. Το κόλπο είναι να προσφέρετε μια ποικιλία προκλήσεων. Δοκιμάστε μερικά από τα παρακάτω:

1. ζύμη
2. άμμος
3. μπαστούνια και κορδόνι
4. χαρτί, κόλλα και άλλα υλικά κολάζ
5. βελόνα, κλωστή και binca ή aida (για κεντήματα)

ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΚΑΝΟΝΩΝ

Αξίζει να επενδύσετε λίγο χρόνο στα παιχνίδια που απαιτούν από τους παίκτες να εναλλάσσονται (αντί, ας πούμε, να αγωνιστούν για να ολοκληρώσουν την εργασία ή να εργαστούν σε ομάδες). Αυτού του είδους τα παιχνίδια μπορεί να είναι λιγότερο ενεργητικά από ένα τρέξιμο στον κήπο ή λιγότερο δημιουργικά από τη ζωγραφική. Αλλά οι δεξιότητες που καλλιεργούν έχουν ευρεία επίδραση σε μεγάλο μέρος του παιχνιδιού των παιδιών.

Το άλλο όφελος των παιχνιδιών με κανόνες είναι ότι ενθαρρύνουν τη σκέψη υψηλότερης τάξης. Η γνώση δεν είναι αρκετή - πρέπει να την εφαρμόσεις. Με την εξάσκηση γίνεσαι καλύτερος και μαθαίνεις να κάνεις στρατηγική. Απομακρύνεσαι από τον εγωκεντρισμό: αν θέλεις να κερδίσεις πρέπει να μπεις στη θέση της αντιπάλου σου και να προβλέψεις την επόμενη κίνησή της.

Πώς μπορώ να ενθαρρύνω παιχνίδια με κανόνες;

Το να έχεις παιδιά κοντά στην ηλικία σημαίνει ότι αρκετοί παίκτες βρίσκονται ακόμη στο εγωκεντρικό στάδιο της ανάπτυξής τους. Δεν έχουν μάθει ακόμη να συνεργάζονται ή δεν έχουν συνειδητοποιήσει ότι αν «απατήσουν» οι άλλοι παίκτες θα τα παρατήσουν, τερματίζοντας το παιχνίδι. Αυτός είναι ένας από τους λόγους που τα επιτραπέζια παιχνίδια είναι δύσκολο να παιχτούν με ένα τρίχρονο παιδί.

Αυτό που θα μπορούσε να λειτουργήσει είναι η επιλογή μη ανταγωνιστικών παιχνιδιών. Οι παίκτες συνεργάζονται για να κερδίσουν που σημαίνει ότι δεν υπάρχουν ηττημένοι - κάτι σημαντικό εάν θέλετε τα παιδιά σας να δουν την εμπειρία θετική. Αυτό που είναι σημαντικό είναι να εισαγάγετε την ιδέα να παίρνετε εναλλάξ, να παίζετε δίκαια, να είστε μεγαλόψυχοι νικητές και ευγενικοί χαμένοι.

Δεν θα τα πάρετε όλα αυτά από ένα παιδί προσχολικής ηλικίας. Είναι μακρύς ο δρόμος, αλλά θα φτάσετε εκεί στο τέλος!!!

ΔΡΑΜΑΤΙΚΟ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΔΡΑΜΑΤΙΚΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ

Τα παιδιά μιμούνται αυτό που βλέπουν. Σε βλέπουν να πλένεις τα πιάτα και μετά προσποιούνται ότι το κάνουν μόνοι τους. Η μίμηση είναι μια ισχυρή δύναμη. Δεν είναι μόνο η μάθηση.

Το δραματικό παιχνίδι είναι το πώς τα παιδιά μιμούνται τον κόσμο γύρω τους και το κάνουν με δύο τρόπους: αναπαράσταση και παιχνίδι ρόλων.

Μέσω της αναπαράστασης, τα παιδιά προσποιούνται ότι ένα αντικείμενο αντιπροσωπεύει ένα άλλο. Τα νήπια μπορεί να χρειαστούν ένα ακριβές αντίγραφο, αλλά μέχρι να φτάσουν στην προσχολική ηλικία θα είναι στην ευχάριστη θέση να χρησιμοποιήσουν κάτι πιο αφηρημένο ή ακόμα και να παραιτηθούν από το αντικείμενο εντελώς.

Και μέσα από το παιχνίδι ρόλων, τα παιδιά προσποιούνται ότι είναι κάποιοι άλλοι. Ένα μικρό παιδί θα φαντάζεται ότι είναι κάποιος οικείος, όπως ένας γονέας ή ένας γείτονας. ένα παιδί προσχολικής ηλικίας μπορεί να είναι κάτι πιο αφηρημένο όπως ένας υπερήρωας ή μια πριγκίπισσα.

Το δραματικό παιχνίδι βοηθά τα παιδιά να κατανοήσουν τον κόσμο και τη θέση τους σε αυτόν. Μπορεί να είναι μοναχικό - και συνήθως συμβαίνει με μικρότερα παιδιά - αλλά η πραγματική του αξία εκδηλώνεται όταν το απολαμβάνουμε με άλλους. Αυτό ονομάζεται κοινωνικοδραματικό παιχνίδι και θεωρείται η υψηλότερη μορφή παιχνιδιού!

Πώς μπορώ να ενθαρρύνω το δραματικό παιχνίδι;

Η απόκτηση νέων εμπειριών είναι ένας εγγυημένος τρόπος για την τόνωση του δραματικού παιχνιδιού. Το παιδί σας θα θέλει να γυρίσει σπίτι και να μιμηθεί αυτό που μόλις είδε. Είναι ο τρόπος τους να βγάλουν νόημα από την εμπειρία (και ίσως να διορθώσουν τυχόν δυστυχισμένες στιγμές, για παράδειγμα ένα παγωτό που πέφτει κάτω).

Αλλά δεν είναι απαραίτητο να προγραμματίζετε ακριβές μέρες έξω. Πολλές καθημερινές εμπειρίες είναι εξαιρετικά αξέχαστες. Το ψήσιμο ενός κέικ, η χρήση της ηλεκτρικής σκούπας για πρώτη φορά, βοηθώντας στο πλύσιμο του αυτοκινήτου. Όλα αυτά παρέχουν πρόσφορο έδαφος για δραματικό παιχνίδι.

Βεβαιωθείτε ότι έχετε πολλά βοηθήματα διαθέσιμα εάν το παιδί σας είναι πολύ μικρό. Τα παιδιά προσχολικής ηλικίας όμως χρειάζονται πολύ λίγα. Η φαντασία τους είναι αρκετή.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

• Καλπογιάννη, E., Φύσσας, K., Αβδελίδου, E. 2015. Εγχειρίδιο προαγωγής του παιχνιδιού για γονείς. Πρόγραµµα: «Η ∆ύναµη του παιχνιδιού»

• Knox, S. and Mailloux, Z. 1997. Play as treatment and treatment through play. In B.E. Chandler (Ed), The essence of Play, a Child’s Occupation, Bethesda: The American Occupational Therapy Association.
• Punkoney, S. M. (2020, September 11). Play Impacts Early Brain Development - Stay at Home Educator. Stay At Home Educator.
• Schrader, C. T. (1990). Symbolic play as a curricular tool for early literacy development. Early Childhood Research Quarterly, 5(1), 79–103.

Ελπίζω και εύχομαι ολόψυχα να πήρατε έστω και κάτι μικρό από αυτή την  ανάρτηση! Μην ξεχνάτε πως παιδί ίσον παιχνίδι. Έχουν ανάγκη το παιχνίδι και μέσα από αυτό μπορούν να ανακαλύψουν πράγματα που νους δεν πάει! Γι' αυτό αφήστε τα να δημιουργήσουν και ακολουθήστε τα! Μας δείχνουν το δρόμο! 

Με αγάπη,

Καρκανιά Εύη Bsc Λογοθεραπεύτρια

Find me: tobalonitoulogou@gmail.com

«Ο πνευματικός δημιουργός αυτού του κειμένου, παραχωρεί την άδεια αναδημοσίευσης-αναπαραγωγής του, σε οποιοδήποτε ηλεκτρονικό ή έντυπο μέσο, υπό την προϋπόθεση αναδημοσίευσης ολόκληρου του κειμένου και όχι της τμηματικής-αποσπασματικής αναδημοσίευσης.»